جستجو در تالارهای گفتگو

یکی از مهمترین و پر‌مخاطب‌ترین سوألاتی که در مورد فریم‌ورک کیوت پرسیده می‌شود، شرایط استفاده و مجوز‌های مربوط به آن است؛ از آنجایی که این کتابخانه تحت پشتیبانی یک شرکت تجاری است، برخی از شرایط و قوائدی وضع شده است که در استفاده از آن باید دقت لازم را داشت. در این مقاله من قصد دارم به توضیحات و شفاف‌سازی کامل در این خصوص بپردازم که امیدوارم از آن بهره‌مند شده و به اشتراک بگذارید. بررسی مجوز‌های جامع Qt ابزار Qt، یک چهارچوب قدرتمند برنامه‌نویسی چندسکویی است که انواع مختلفی از مجوزها را ارائه می‌دهد تا به نیازهای متنوع کاربران خود پاسخ دهد. با توجه به تاریخچهٔ غنی‌ای که به آغاز توسعهٔ آن باز می‌گردد، Qt به تدریج به یکی از اصلی‌ترین بازیگران در زمینه توسعه نرم‌افزار تبدیل شده است که در این مقاله به آن اشاره می‌کنیم. Qt تحت چندین گزینه مجوز مختلف قرار دارد که برای توسعه نرم‌افزارهای مختلف مناسب هستند که به صورت زیر تعریف شده‌اند. مجوز تجاری Qt فریم‌ورک کیوت، زیر مجوزهای تجاری مناسبی را برای توسعه نرم‌افزارهای تجاری فراهم کرده است که کاربران نمی‌خواهند کد منبع خود را با دیگران به اشتراک بگذارند یا نمی‌توانند با شرایط نسخه 3 مجوز GNU LGPL (GNU Lesser General Public License) سازگاری یابند. مجوز LGPL Qt این مجوز برای توسعه نرم‌افزارهای Qt مناسب است، تا زمانی که شما می‌توانید با شرایط نسخه 3 مجوز GNU LGPL (یا GNU GPL نسخه 3) سازگار باشید. مجوز بازار Qt (Qt Marketplace) اجزای Qt تحت توافق‌نامه مجوز بازار Qt مناسب برای توسعه نرم‌افزارهای Qt هستند، معمولاً با شرایط مجوز تجاری یا GNU LGPL (یا GNU GPL نسخه 3) برنامه‌ریزی می‌شوند. استفاده از کد، از طریق مجوزهای متن‌باز فریم‌ورک Qt شامل کدهای شخص ثالثی است که تحت مجوزهای خاص متن‌باز از نویسندگان اصلی مجوزدهی شده‌اند. برخی از سوأل و پرسش‌های جامعه و تیم کیوت در رابطه با مجوز‌ها و اهداف آن‌ها در توسعه چرا Qt همچنین زیر مجوز نرم‌افزار متن باز نیز منتشر می‌شود؟ ما به جنبش نرم‌افزار آزاد اعتقاد داریم که استفاده از نرم‌افزار با حقوق وظایف خاصی همراه است. استفاده از مجوزهای نرم‌افزار متن باز، به کاربران چهار درجه اصلی از آزادی را در استفاده از برنامه‌ها یا دستگاه‌های Qt می‌دهد: آزادی اجرای برنامه برای هر هدفی. آزادی مطالعه نحوه عمل برنامه و سازگارسازی آن با نیازهای خاص. آزادی توزیع نسخه‌های کپی شده تا بتوانید به همسایه خود کمک کنید. آزادی بهبود برنامه و انتشار بهبود‌های خود به عموم، تا کل جامعه بهره‌مند شود. این آزادی‌ها غیرقابل مذاکره و مطلق هستند، نمی‌توان آنها را به صورت انتخابی یا جزئی تجربه کرد، شما همچنین موظف به انتقال آنها به کاربران خود هستید. چرا شما توافقی با KDE در مورد مجوزهای خود دارید؟ KDE چیست و تاریخچهٔ Qt و KDE چگونه است؟ توافق بین Qt و KDE دربارهٔ مجوزها، ریشه در تاریخچهٔ مشترک این دو نهاد دارد. KDE (kde.org) مخفف محیط کاری دسکتاپ (Desktop Environment) است که یک جامعهٔ بین‌المللی نرم‌افزار آزاد است و در سال ۱۹۹۶ تأسیس شد. KDE به خاطر محیط کاری Plasma Desktop شناخته می‌شود که به عنوان محیط کاری پیش‌فرض در بسیاری از توزیع‌های لینوکس به کار می‌رود. نرم‌افزارهای KDE بر پایهٔ چارچوب Qt ساخته می‌شوند. در اوایل توسعهٔ Qt، این چارچوب از یک مدل مجوز دوگانه برخوردار بود و کد منبع آن تحت مجوزهای متن باز اختصاصی قابل دسترس بود. با درک اهمیت Qt برای پروژه‌های خود، KDE تلاش کرد تا توافقاتی برای اطمینان از دسترسی به Qt تحت مجوزهای مناسب متن باز، حتی اگر Trolltech (شرکت بنیان‌گذار Qt) به تصرف بشود یا ورشکست شود، به دست آورد. نتیجهٔ این تفاهم، بنیاد آزاد KDE Qt (KDE Free Qt Foundation) تأسیس شد و توافق‌نامه بنیاد آزاد KDE Qt ایجاد شد. بنیاد آزاد KDE Qt یک سازمان با هدف ایمن کردن دسترسی به چارچوب Qt برای توسعهٔ نرم‌افزارهای آزاد و به‌ویژه برای توسعهٔ نرم‌افزارهای KDE است. این بنیاد در ابتدا توسط Trolltech و سازمان غیرانتفاعی حقوقی KDE (KDE e.V.) در سال ۱۹۹۸ تأسیس شد و یک توافق‌نامهٔ مجوز دارد که تأمین می‌کند که Qt برای پلتفرم‌های اصلی دسکتاپ و موبایل تحت مجوزهای LGPLv3 و GPLv3 در دسترس است. این توافق‌نامه در طی سال‌ها چندین بار به‌روزرسانی شده است، عمدتاً به دلیل انجام معاملات مرتبط با Qt یا به‌روزرسانی مجوزها و پلتفرم‌ها. عدم رعایت محدودیت‌های مجوزهای LGPL/GPL چه تبعاتی دارد؟ اگر نرم‌افزاری که از این کتابخانه‌های مجوز متن‌باز استفاده می‌کند، به طور کامل الزامات مجوز را رعایت نکند، شما حق استفادهٔ مجوز و حقوق توزیع مرتبط با آن را از دست خواهید داد. همچنین لازم به ذکر است که در بیشتر کشورها، نقض حقوق نسخهٔ پدیدآورندگان یک نقض تشریعی است، نه نقض قرارداد، و بنابراین تدابیر تشریعی مرتبط با این موضوع اعمال می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد GPL، می‌توانید به صفحه FAQ GPL از لینک آن مراجعه کنید. آیا می‌توانم از نسخهٔ متن باز جوامع برای توسعه محصول تجاری خود استفاده کنم؟ این بستگی به نحوهٔ ارائه و ارائهٔ محصول شما دارد. نسخهٔ متن باز Qt اصلی به طور عمده تحت مجوز LGPL نسخه 3 و GPLv2/v3 منتشر می‌شود. شما باید الزامات مجوزهای این گونه را که در زمان استفاده از Qt در محصول خود باید رعایت کنید. تفاوت بین LGPLv2 و LGPLv3 چیست؟ LGPLv3 نسخه فعلی مجوز GNU Lesser General Public License است. LGPLv2.1 یک نسخه قدیمی‌تر است و برای پروژه‌های جدید توصیه نمی‌شود. هر دو مجوز همان هدف را دارند، یعنی حفاظت از آزادی کاربران برای استفاده و اصلاح نرم‌افزار تحت مجوز LGPL. LGPLv3 این هدف را به وضوح بیان می‌کند. شما باید چیز‌هایی را برای کاربر نهایی فراهم کنید تا نسخه اصلاح شدهٔ کتابخانه تحت مجوز LGPLv3 را نصب کرده و نرم‌افزار خود را با استفاده از آن کتابخانه اصلاح شده اجرا کند. در عمل، این به عنوان مثال به موارد زیر اشاره دارد: Tivoization – به وضوح اجازه ندهید دستگاه‌های بسته سازی‌شده ایجاد شود که کاربر نهایی حقوق مجوز LGPL برای کتابخانه‌های متن باز Qt را ندارد. DRM و رمزگذاری سخت‌افزاری – نمی‌توان از این تعهدات برای دور زدن این تعهدات استفاده کرد. انتقام از پتنت نرم‌افزار – جایی که تمام کاربران نرم‌افزار مجوزها را دارند، که این باعث بی‌معنی شدن انتقام از پتنت نرم‌افزارهایی که ممکن است در نرم‌افزار منتشر شده، می‌شود. وظایف من چیستند هنگام استفاده از Qt تحت مجوز LGPL؟ در ابتدا، باید توجه داشته باشید که تمامی ماژول‌های متن باز Qt تحت مجوز LGPLv3 در دسترس نیستند. برخی از ماژول‌ها برای استفاده در نرم‌افزارهای متن باز تحت GPLv3 قرار دارند و برخی از اجزاء توسعه‌یافته توسط شخص ثالث مانند موتور وب Chromium تحت مجوز LGPLv2.1 در دسترس قرار گرفته‌اند. زمانی که از ماژول‌ها و کتابخانه‌های Qt تحت مجوز LGPLv3 استفاده می‌کنید، برخی از وظایفی که باید رعایت کنید به شرح زیر است: هنگام استفاده از نرم‌افزار متن باز، باید از مجوز هر نمونه، قطعه کد منبع، ماژول و کتابخانه‌ای که در پروژه خود استفاده می‌کنید، آگاه باشید و مجوزهای مرتبط را ردیابی کنید. باید کد منبع کامل کتابخانه‌های Qt که استفاده کرده‌اید را به همراه تمام اصلاحات اعمال شده یا اعمال شده، به کاربران یا مشتریان خود ارائه دهید. به عنوان یک گزینه دیگر، می‌توانید پیشنهاد نامه‌ای با دستورالعمل‌هایی در مورد چگونگی دریافت کد منبع ارائه دهید. لطفاً توجه داشته باشید که این باید تحت کنترل شما باشد، بنابراین ارائه یک لینک به کد منبع ارائه‌شده توسط پروژه Qt یا شرکت Qt کافی نیست. مجوز LGPL به شما این امکان را می‌دهد که کد منبع خود نرم‌افزار را به عنوان «کاری که از کتابخانه استفاده می‌کند» خصوصی نگه‌دارید. به طور معمول، در اینجا پیشنهاد می‌شود که از اتصال پویا استفاده کنید (برای کامپایل استاتیک این مورد مجاز نیست و نیاز به تهیهٔ مجوز دارد). کاربر نهایی باید قادر باشد نرم‌افزار شما را با یک نسخه مختلف یا اصلاح‌شده از کتابخانه Qt مجدداً لینک کند. با LGPLv3، به وضوح ذکر شده است که کاربر باید قادر باشد باینری مجدداً لینک‌شده را بر روی دستگاه هدف خود اجرا کند. این وظیفه به شما محول است که کاربر را با همه ابزارهای لازم برای فعال کردن این فرآیند تجهیز کنید. برای دستگاه‌های جاسازی‌شده، این شامل فراهم‌کردن تمام ابزارهایی است که برای کامپایل کتابخانه استفاده‌شده به کاربران مورد نیاز است. برای اجزاء مجوزده LGPLv3، شما موظف به ارائه دستورالعمل‌های کامل در مورد نصب کتابخانه اصلاح‌شده بر روی دستگاه هدف هستید (این با LGPLv2.1 به طور واضح بیان نشده است، اگرچه اجرای برنامه در برابر نسخهٔ اصلاح شدهٔ کتابخانه با هدف اعلام شده در مجوز است). کاربری که از یک برنامه یا دستگاه که از نرم‌افزار متن باز تحت مجوز LGPL استفاده می‌کند، باید از حقوق خود مطلع شود، با ارائه یک نسخه از مجوز LGPL به کاربر نهایی و نمایش اعلان مشهور در مورد استفاده‌ شما از نرم‌افزار متن باز باید اعلام شود. این آزادی‌ها به هیچ وجه توسط شرایط دیگر مجوز گزینشی نمی‌توانند محدود شوند؛ اگر یک برنامه به کلی از تمام وظایفی که در بالا ذکر شده است پیروی نکند، اجازه توزیع آن به هیچ وجه داده نمی‌شود. همچنین باید اطمینان حاصل کنید که از هیچ ماژولی که تحت مجوز GPL استفاده نمی‌کنید. آیا نیاز است که از مجوز LGPL هنگام استفاده از نسخهٔ تجاری Qt نگران باشم؟ به طور معمول، خیر. هنگام استفاده از نسخهٔ تجاری مجوزگذاری شده Qt، ما تقریباً تمامی بخش‌ها را تحت شرایط یک مجوز تجاری ارائه می‌دهیم. هرچند، چندین ماژول در Qt از کد منبع پروژه‌های متن باز شخص ثالث مانند Qt WebEngine استفاده می‌کنند که از پروژه Chromium با مجوز LGPLv2.1 استفاده می‌کند. بنابراین، هنگام استفاده از این ماژول‌ها، شما باید از تعهدات مجوز مرتبط رعایت کنید، در مورد Chromium این موضوع به مجوز LGPLv2.1 اشاره دارد. تمامی ماژول‌ها و وابستگی‌های شخص ثالثی که توسط ماژول‌های مختلف Qt استفاده می‌شوند، در مستندات Qt برای هر نسخه از Qt مستند شده‌اند. به عنوان یک کاربر مجوز تجاری، در عمل، تنها نیاز دارید که به تعهدات مجوز LGPLv2.1 اهمیت بدهید، و تنها اگر از Qt WebEngine استفاده کنید. چه کاری باید انجام دهم؟ مطمئن نیستم که مطابق مجوزهای متن باز هستم؟ از مجوزهای متن باز گیج شده‌ام، چه باید انجام دهم؟ همیشه خوشحال هستیم که با شما درباره وضعیتتان صحبت کنیم، اما ما در جایی نیستیم که مشاوره حقوقی ارائه دهیم. همیشه توصیه می‌شود با یک وکیل که با مجوزهای متن باز آشنا است، تماس بگیرید تا یک بررسی کامل از پروژه شما صورت گیرد و تصمیم گیری شود که آیا شما می‌توانید تمامی تعهدات مجوزهای متن باز مربوطه (مانند LGPLv/GPLv) را انجام دهید یا خیر. مجوز تجاری Qt چگونه کار می کند؟ آیا همه توسعه دهندگان من باید مجوز معتبر Qt داشته باشند؟ در رابطه با مجوز‌های تجاری، هر کاربر Qt باید مجوز تجاری Qt مختص خود را داشته باشد. طراحان رابط کاربری، هنرمندان فنی، توسعه‌دهندگان نرم‌افزار یا مهندسان اتوماسیون تست ممکن است انواع مختلفی از مجوزهای Qt داشته باشند، اما هر فرد باید یک مجوز اشتراک معتبر داشته باشد. آیا می‌توانم کد نوشته‌شده با Qt متن باز را با Qt تجاری مجوزگذاری شده ترکیب کنم؟ خیر. اگر می‌خواهید از Qt متن باز به یک مجوز تجاری مهاجرت کنید، لطفاً با فروشگاه Qt تماس بگیرید. برای این سوال، موارد بیشتری نیز در لینک FAQ مجوزگذاری تجاری Qt وجود دارد. آیا امکان توزیع برنامه‌های توسعه یافته با نسخهٔ متن باز Qt از طریق فروشگاه‌های عمومی وجود دارد؟ هر فروشگاه اپلیکیشن شرایط و مقررات منحصر به فردی دارد که ممکن است با توزیع برنامه‌ها تحت مجوزهای LGPL یا GPL سازگار یا سازگار نباشد. مجوز تجاری Qt با شرایط و مقررات تمامی فروشگاه‌های اپلیکیشن معتبر سازگار است و بنابراین معمولاً بهترین گزینه برای توزیع یک برنامه به صورت منبع بسته در فروشگاه‌های مختلف است. من شروع به توسعه یک محصول با استفاده از نسخهٔ متن باز Qt کرده‌ام، حالا می‌توانم یک نسخهٔ تجاری از Qt خریداری کرده و کدم را تحت آن مجوز قرار دهم؟ بله. پروژه‌های توزیع‌شده تحت نسخهٔ تجاری Qt نیز باید تحت نسخهٔ تجاری Qt توسعه یابند. اگر قبلاً توسعه را با نسخهٔ متن باز Qt شروع کرده‌اید، ما به همکاری برای یافتن یک راه‌حل برای انتقال پایه کد شما از حاکمیت متن باز به مجوز تجاری می‌پردازیم. اگر از ابتدا مطمئن نیستید که از کدام مجوز یا نسخه برای شروع توسعه استفاده کنید، توصیه می‌شود با The Qt Company تماس بگیرید تا بر اساس نیازهای توسعه‌ی خود شما راهنمایی شود. ممکن است در یک برنامه از کتابخانه‌های دارای مجوز LGPLv2.1 و LGPLv3 استفاده کرد؟ بله، امکان استفاده از هر دو نسخهٔ مجوز LGPLv2.1 و LGPLv3 در یک برنامه وجود دارد، به عنوان مثال با استفاده از آن‌ها به عنوان کتابخانه‌های جداگانه به عنوان shared libraries. انجام این کار نیاز به تغییر مجوز در هیچ یک از کتابخانه‌ها ندارد و در صورت نیاز، امکان انتخاب یک مجوز مولد برای برنامه وجود دارد. ماتریس سازگاری GNU نشان می‌دهد که من نمی‌توانم LGPLv2 و LGPLv3 را ترکیب کنم؟ اگر کد LGPLv2.1 و کد LGPLv3 در کتابخانه‌های جداگانه به عنوان shared libraries قرار داده شوند، می‌توانند در یک برنامه استفاده شوند، و شما می‌توانید برنامه خود را با یک مجوز مالکیتی / LGPLv2.1 / LGPLv3 به دلخواه خود مجوزگذاری کنید. در مورد نسخهٔ مجوز LGPL/GPL که شما استفاده می‌کنید، چه کسانی مهم هستند؟ شما، مشتریان شما و کاربران نهایی، مگر اینکه از Qt تحت یک مجوز تجاری استفاده کنید. مجوزهای copyleft مانند LGPL و GPL به این معناست که مجوز با محصول شما به مشتریان و کاربران یا راه‌حل شما همراه می‌شود. با توجه به تمامی توضیحات موجود، به طور خلاصه چه زمانی نیاز به تهیهٔ مجوز‌های کیوت داریم؟ تهیهٔ مجوز کتابخانه Qt بستگی به نوع کاربرد و نیازهای پروژه دارد. جوانب مختلفی که تعیین می‌کنند چه زمانی نیاز به مجوز Qt داریم و چه مواردی ممکن است بدون نیاز به مجوز باشند. استفادهٔ شخصی: نیاز به مجوز: اگر برنامه‌نویس قصد استفاده از Qt را برای توسعهٔ پروژهٔ شخصی و خصوصی دارد بدون انتشار کد منبع، نیاز به مجوز ندارد. در این حالت، می‌توان از Qt به صورت رایگان استفاده کرد. بدون نیاز به مجوز: استفاده از Qt برای پروژه‌های شخصی بدون هدف انتشار کد منبع با محدودیتی همراه نخواهد بود. توسعهٔ نرم‌افزار باز (Open Source): نیاز به مجوز: اگر قصد توسعهٔ یک نرم‌افزار منبع باز با Qt را دارید و می‌خواهید کد منبع خود را نیز تحت یک مجوز Open Source انتشار دهید، نیاز به مجوز GPL یا LGPL خواهید داشت. بدون نیاز به مجوز: اگر نیازی به انتشار کد منبع ندارید و از Qt برای پروژه منبع باز خود استفاده می‌کنید، می‌توانید از نسخهٔ Qt با مجوز LGPL بدون مشکل استفاده کنید. توسعهٔ نرم‌افزار تجاری (Commercial Software): نیاز به مجوز: اگر قصد توسعهٔ نرم‌افزار تجاری دارید و نمی‌خواهید کد منبع خود را انتشار دهید، نیاز به مجوز تجاری Qt دارید. بدون نیاز به مجوز: اگر از Qt برای توسعهٔ یک نرم‌افزار تجاری استفاده می‌کنید و توافق به اشتراک‌گذاری کد منبع ندارید، می‌توانید از نسخهٔ تجاری Qt بهره‌مند شوید. توسعهٔ نرم‌افزار تحت LGPL: نیاز به مجوز: اگر می‌خواهید نرم‌افزار تجاری توسعه دهید، اما نیاز به استفاده از کتابخانه Qt دارید و می‌خواهید تغییرات خود را در کتابخانه منتشر کنید، باید از مجوز LGPL استفاده کنید. بدون نیاز به مجوز: اگر قصد استفاده از Qt را در یک نرم‌افزار تجاری با حفظ محرمانگی کد دارید، می‌توانید از مجوز تجاری Qt بهره‌مند شوید. برخی از نکات را نیز باید در نظر بگیرید، مانند نوع کامپایل و نوع مجوز‌های قابل پذیرش در فروشگاه‌ها که عموماً همهٔ آن‌ها را توضیح دادیم به چه صورت هستند.

شرایط و مجوز‌های تحت کیوت نوع مجوز و ویژگی‌ها LGPLV3 GPLV2/GPLV3 مجوز تجاری هزینه رایگان رایگان شروع هزینه از ۴۵۹ دلار در هر ماه حقوق و خدمات پشتیبانی جامعه پشتیبانی رسمی از طرف شرکت کیوت شما می‌توانید نرم‌افزارتان را به صورت خصوصی نزد خود نگه‌دارید. در صورتی که اپلیکیشن خود را به صورت لینک-پویا (Dynamic-link) کامپایل کرده باشید، می‌توانید آن را خصوصی برای خود حفظ کنید. بدون ارائه مکانیزم خاصی برای کتابخانه‌های کیوت (می‌توانید همیشه از کامپایل استاتیک) بهره‌مند شوید. نیازی برای ارائه کپی از مجوز و صراحت از استفاده کیوت نمی‌باشد. نیازی برای ارائه یک کپی (نسخه) از سورس کُد کیوت برای مشتری را ندارید. حقوق کامل برای تغییرات در کد منبع کیوت و سفارشی آن اجبار و تاکید بر (مدیریت حقوق دیجیتال) مشاهده‌ جزئیات در مجوز LGPv3 مشاهده‌ جزئیات در مجوز LGPv3 اجبار و تاکید بر (پیاده سازی پروتکل های نرم افزاری) مشاهده‌ جزئیات در مجوز LGPv3 مشاهده‌ جزئیات در مجوز LGPv3 می‌توانید دستگاه‌های مصرف کننده‌ی بسته شده ایجاد کنید ماژول‌ها ماژول Qt Essentials افزونه‌های عمومی کیوت ماژول Qt Charts ماژول Qt Data Visualization ابزار‌ها محیط توسعه یکپارچه‌ی نرم‌افزاری Qt با تمامی قابلیت‌ها ابزار‌های مستند‌ سازی ابزار داخلی سازی (درونی ساز) ابزار طراحی Qt Quick Designer ابزار Qt Quick Profiler ابزار توسعه و پیشرفت در Visual Studio ابزار Qt Quick 2D Renderer، استفاده بدون OpenGL ابزار کامپل Qt Quick Compiler ابزار‌ها و راه حل‌های کیوت برای ساخت دستگاه‌های اِمبِد ابزار Qt Virtual Keyboard خطایابی (دیباگینگ مستقیم) بر روی دستگاه ابزار Boot to Qt نصب و استقرار با یک کلیک در دستگاه و پلتفرم هدف دستورالعمل‌های پروژه Yocto برای سفارشی سازی ایمیج‌های از پیش ساخته شده توجه داشته باشید که معمولاً شرکت کیوت بعضی از ویژگی‌های موجود را که مختصِ نسخه‌ی تجاری است بعضاً در نسخه‌های جدید تحت مجوز‌های LGPv3 منتشر می‌کند. در این اواخر نمونه‌ای از آن‌ها Qt Quick Compiler بود که در نسخه‌ی ۵.۱۱.۰ منتشر شد.